De cliëntenraad: polderen, maar ook kritische vragen stellen

Een cliëntenraad: elke zorgorganisatie heeft er een. Maar wie zitten er eigenlijk in de cliëntenraad en wat doet de cliëntenraad voor cliënten van RST? Voorzitter Jan Bouw en cliëntenraadslid Erik van den Brink vertellen.

Jan is al jaren voorzitter van de cliëntenraad. Met een achtergrond in het onderwijs, de gehandicaptenzorg en ambulante hulpverlening heeft hij affiniteit met de zorgsector.

Erik heeft een achtergrond in financiële dienstverlening en neemt weer heel andere vaardigheden mee. Handig, want vaste prik bij de cliëntenraad is medezeggenschap over de begroting en de jaarrekening van RST. De hamvraag daarbij is: geeft RST het geld wat binnenkomt uit ten behoeve van de cliënt?

Reorganisatie, corona en de Wet zorg en dwang

Sommige andere cliëntenraadsleden hebben juist weer een achtergrond in de zorg en kunnen ook heel goed inhoudelijk meekijken met wat RST doet. Maar wat alle cliëntenraadsleden gemeen hebben is dat ze RST-beleid proberen te bekijken vanuit het gezichtspunt van de cliënt. Jan heeft ouders die zorg ontvangen van RST en is dus ook als mantelzorger verbonden aan de organisatie.

Wat de cliëntenraadsleden met elkaar gemeen hebben is dat ze elke casus proberen te bekijken vanuit het gezichtspunt van de cliënt.

Met welke onderwerpen houdt de cliëntenraad zich zoal bezig? Jan: “Elk jaar gebeurt er veel in de organisatie. In de afgelopen jaren hielden we ons bezig met de gevolgen van de reorganisatie die gaande was. Afgelopen jaar stond natuurlijk in het kader van corona en het effect daarvan op de cliënten.

Daarnaast speelt het een en ander rondom de Wet zorg en dwang (Wzd). Wanneer mag je een cliënt insluiten, bijvoorbeeld als deze enorm dement is? Belangrijke vragen die we vanuit de wetgeving bekijken, maar vooral ook vanuit het gezichtspunt van de cliënt en de mantelzorger.”

Ongevraagd advies

Erik: “Een cliëntenraad heeft een adviserende en een instemmingsrol. Dat advies kan gevraagd worden, maar we zijn ook vrij om ongevraagd advies te geven. Bijvoorbeeld als we signalen van cliënten krijgen die ons verontrusten. Zulke signalen worden dan besproken in de vergadering: dit horen we uit het veld en zo ervaren mensen dat …”

Het is niet de bedoeling dat de cliëntenraad dwarsligt bij plannen van RST, zegt Jan. “Zo’n relatie hebben we niet. We worden altijd netjes geïnformeerd door de bestuurder. RST is wat dat betreft echt een mooie open en transparante organisatie, zonder verborgen agenda.

RST is een mooie open en transparante organisatie, zonder verborgen agenda.

We houden van een goed gesprek en van polderen: samenwerken om de kwaliteit van zorg hoog te houden. Tegelijk moeten we kritisch blijven. Soms is het nodig dat we even goed doorvragen. Daardoor kunnen we beleid aanscherpen en de organisatie als geheel beter maken.”

Geen klachtenbureau

Een van de belangrijkste voedingsbronnen voor de cliëntenraad is het tweejaarlijks terugkerende cliënttevredenheidsonderzoek.

Jan: “Voor ons is dat altijd een bron van inspiratie. Erg betrouwbaar ook. Als je als cliëntenraad ingaat op allerlei individuele gevallen van onvrede, dan ren je je eigen staart achterna. Wij zijn geen klachtenbureau. Ons doel is om de algehele kwaliteit van zorg van RST te verbeteren.

Als we een signaal binnenkrijgen dat er iets misgaat dan moeten we altijd bedenken: is dit geval representatief voor de zorg bij RST of staat het op zichzelf?”

Veiligheid versus welzijn

De coronatijd is een spannende tijd, ook voor de cliëntenraad. Erik: “Er moeten in korte tijd een hoop voor cliënten ingrijpende maatregelen genomen worden. Voortdurend speelt de discussie tussen veiligheid en welzijn.

De totale afsluiting van de meerzorgunits tijdens de eerste coronagolf hadden grote gevolgen voor het welzijn van de bewoners. Zover gaan we nu niet meer. Zelfs als de situatie ernstig is mag er nog een keer per dag onder strenge voorschriften een bezoeker langs komen.

Knuffelmuur

Natuurlijk opereert RST binnen de speelruimte van de regels van de overheid, maar dan nog is er veel te winnen met kleine beslissingen met grote impact.”

Ogenschijnlijk kleine beslissingen kunnen een grote impact hebben in het leven van de cliënt.

Jan: “Juist in de coronatijd heeft de cliëntenraad veel nagedacht over middelen en maatregelen die de situatie dragelijker maakten voor bewoners. “Hoe houd je de 1,5 meter, maar zorg je er toch voor dat de huiskamer gezellig blijft? Raken we elkaar nog aan, en zo ja: wanneer wel en wanneer niet? Wat kunnen we met videobellen? Moeten we nadenken over een knuffelmuur? Genoeg beslissingen waarover wij mee willen denken.”

Leerzaam

Jan en Erik vinden het allebei belangrijk om naast hun betaalde baan tijd te nemen voor vrijwilligerswerk. De cliëntenraad is daar een voorbeeld van (hoewel er ook een kostenvergoeding voor beschikbaar is).

Erik: “Dit werk is leuk en inspirerend. Het geeft me een kijkje in de keuken: een plek waar ik normaal gesproken niet kijken kan. En het is nog leerzaam ook!”

• De cliëntenraad is hard op zoek naar nieuwe leden! Lijkt het u wat om een steentje bij te dragen als cliëntenraadslid? Bekijk dan de vacature of bel met Jan Bouw: 06-51 83 11 77.

• Is er iets wat u wilt delen met de cliëntenraad? U kunt mailen met clientenraad@rstzorg.nl. Uw bericht wordt vertrouwelijk behandeld.